Do alimentacji dziecka zobowiązani są przede wszystkim jego rodzice. Jeśli jedno z rodziców jest całkowicie niezdolne do wykonywania ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego – obowiązek ponoszenia w całości ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem wspólnych dzieci – spoczywa w zasadzie na pozostałym rodzicu W związku z tym zasądzenie alimentów od zobowiązanych w dalszej kolejności (dalszych krewnych) jest na podstawie art. 132 k.r.o. możliwe wtedy, gdy:

• nie ma osoby zobowiązanej w bliższej kolejności – może tu chodzić o śmierć jednego z rodziców, na równi stawia się tu sytuację, gdy ojciec nie jest znany i to zarówno wtedy, gdy w ogóle nie wiadomo, kto jest ojcem dziecka, jak i wtedy, gdy wprawdzie matka wie, kto jest ojcem dziecka, ale nie chce dochodzić prawnego ustalenia ojcostwa;
• osoba ta nie jest w stanie spełnić swojego obowiązku – przy czym zasądzenie alimentów jest możliwe dopiero gdyby zostało ustalone, że drugi z rodziców – mimo odpowiedniej staranności i wykorzystania wszystkich możliwości zarobkowych – nie jest w stanie w całości lub części sprostać swoim obowiązkom względem dziecka i z tego powodu dzieci mogłyby znaleźć się w niedostatku;
• brak możliwości lub nadmierne utrudnienia w otrzymaniu na czas środków utrzymania od osoby zobowiązanej, może zachodzić wtedy, gdy nie jest znane miejsce jej pobytu pomimo podjęcia prób jego ustalenia, osoba ma majątek poza granicami, w kraju w którym wyroki polskich sądów nie są wykonywane, uzyskuje dochody z trudnych do ustalenia źródeł, bądź z jej dochodów nie da się przeprowadzić egzekucji, uzyskanie alimentów od takiej osoby byłoby co prawda możliwe, ale realizacja roszczeń uprawnionego mogłaby nastąpić dopiero po upływie znacznego czasu, np. zobowiązany utrzymuje się z nie ustalonych prac dorywczych, a zaspokojenie roszczeń uprawnionego mogłoby nastąpić dopiero po przeprowadzeniu egzekucji z nieruchomości. Powyższe za uchwałą Sądu Najwyższego z 22.11.1955 r. IV CO 36/55.

Uznanie, iż rodzic nie jest w stanie spełnić swojego obowiązku może mieć miejsce ze względu na jego młody wiek np. wtedy, gdy nie ma on własnego majątku i nie podjął jeszcze pracy zawodowej oraz wtedy, gdy utracił zdolność alimentacji trwale lub przejściowo ze względu np. na wiek lub chorobę.

Przejściowa utrata zdolności do alimentacji np. w okresie pobytu w zakładzie karnym może spowodować, iż obowiązek alimentacyjny dalszych krewnych będzie ograniczony w czasie.

Jeśli nie zachodzi żadna z powyższych okoliczności a rodzic dziecka uchyla się od świadczeń należy podjąć próbę przymuszenia go do ich realizacji. Nie da się wówczas pozwać bezpośrednio dalszych  krewnych.

Jeśli zachodzi któraś z powyższych okoliczności można pozwać można osobę zobowiązaną w dalszej konieczności, bez konieczności wytaczania powództwa przeciwko rodzicowi.

Świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego

Pobieranie świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego nie stoi na przeszkodzie do zasądzenia alimentów uzupełniających od dziadków, jeśli usprawiedliwione potrzeby małoletniego nie są w całości zaspokojone, wobec tego uprawniony wystąpił do dziadków o wyrównanie wysokości alimentów do takiej wysokości, która będzie zaspokajać jego usprawiedliwione potrzeby.

Okoliczność, iż małoletni powód pobiera świadczenia z funduszu alimentacyjnego wobec niemożliwości wyegzekwowania alimentów zasądzonych od ojca, nie stoi w zasadzie na przeszkodzie do dochodzenia uzupełniających alimentów od dziadków na podstawie art. 132 k.r.o., jeżeli usprawiedliwione potrzeby małoletniego nie są w całości zaspokojone.

Ocena możliwości majątkowych i zarobkowych dziadków

Obowiązek alimentacyjny babki nie polega na przerzuceniu na nią niespełnionego obowiązku alimentacyjnego ojca dzieci, może ona bowiem być zobowiązana jedynie do takich świadczeń na jakie pozwalają jej możliwości majątkowe, przy uwzględnieniu również jej usprawiedliwionych potrzeb (art. 135 § 1 k.r.o.). III CRN 205/76 – Wyrok Sądu Najwyższego – wyrok z dnia 8 października 1976 r.

Przed wytoczeniem powództwa przeciwko dalszym krewnym nie jest konieczne wyczerpanie wszystkich kroków egzekucyjnych, jeśli z okoliczności wynika że ich wyczerpanie nie przyniesie rezultatu.